Παγκοσμιοποίηση, νεοφιλελευθερισμός και κρίση

 Η σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν είναι αποτέλεσμα μιας γραμμικής πορείας, ούτε αυτόματο αποτέλεσμα της καπι­ταλιστικής ανάπτυξης. Έχοντας αναπτυχθεί μέσα από διεκδικήσεις και συγκρούσεις, η σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία προσεγγίζε­ται ως ένα κοινωνικό κεκτημένο, το οποίο σήμερα σχοινοβατεί ανάμε­σα στη διαφύλαξη των κεκτημένων των δημοκρατικών αγώνων και τη συνεχή δράση προς ανάκτηση των ολιγαρχικών της χαρακτηριστικών.

Με αφορμή έναν σύγχρονο προβληματισμό, ξεκινά μια διαδρομή αναζήτησης που περνά από τον Hegel, τον Marx, τον Habermas, τον Gramscι, τον Πουλαντζά, για να καταλήξει στη μελέτη πιο πρόσφατων θεωρητικών προσεγγίσεων, με διαφορετικές αφετηρίες και συμπερά­σματα η κάθε μία, όπως των Agamben, Sasken, Bensaïd, Urbinati κ.ά. Με στόχο την κατανόηση και την ερμηνεία, αναζητούνται οι συσχετι­σμοί δυνάμεων και τα διακυβεύματα της εποχής.

Την περίοδο επικράτησης της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, από το 1980 και έπειτα, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία και τα βασικά της χαρακτηριστικά –πολιτικά κόμματα, κοινοβούλια, εκλογές– διέρχονται μια κατάσταση ύφεσης που συνδέεται με την απονομιμοποίηση, ακό­μη και την αμφισβήτησή τους. Την περίοδο της κρίσης το σύγχρονο δημοκρατικό κεκτημένο καθίσταται πολυτέλεια, μαζί με τα υπόλοιπα κοινωνικά κεκτημένα της μεταπολεμικής περιόδου (κοινωνικό κράτος, εργασιακά δικαιώματα κ.ά.). Οι διαστάσεις γενικευμένης κρίσης που σε ορισμένες κοινωνίες λαμβάνει η οικονομική κρίση γεννούν τις προϋ­ποθέσεις αυταρχικών φαινομένων και ρήξης με την παράδοση του σύγ­χρονου δημοκρατικού κράτους.