Οι απόκληροι του Παρισιού και του Λονδίνου

Down and out in Paris and London

Οι απόκληροι του Παρισιού και του Λονδίνου είναι το βιβλίο με το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία ο Όργουελ. Εκδόθηκε το 1933 και θα μπορούσε να είναι ένα ανέμελο ταξιδιωτικό ημερολόγιο αν ο συγγραφέας του δεν είχε επιλέξει να ζήσει για λίγο στο περιθώριο της ζωής στις δύο ευρωπαϊκές μητροπόλεις, μαζί με εμιγκρέδες, ζητιάνους και αλήτες, κάτω από το όριο της φτώχειας, ταπί και ψύχραιμος κατά το κοινώς λεγόμενο.

Θα μπορούσε επίσης να είναι ένα βαρύ και κάπως καταθλιπτικό ανάγνωσμα αν ο συγγραφέας του δεν είχε την ψύχραιμη ματιά εκείνου που μπορεί να διακόψει το «πείραμα» και να ξεφύγει ανά πάσα στιγμή από την εξαθλίωση.

Αντικείμενο λοιπόν αυτού του βιβλίου είναι οι άνθρωποι που ζουν ερήμην της υπόλοιπης κοινωνίας, απολύτως εκτός του οπτικού πεδίου των «κανονικών» ανθρώπων. Όπως διαπιστώνει ο Όργουελ από πρώτο χέρι, η φτώχεια κολλάει πάνω σου και σε κάνει αόρατο, κι έτσι βολικά την αγνοούν όσοι της έχουν γλιτώσει, σαν να μην τους αφορά. Είναι μια διαπίστωση νηφάλια – δεν είναι καταγγελία, δεν είναι ανατομία της κοινωνικής αδικίας ούτε ταξική ανάλυση. Αυτό είναι και το ανατρεπτικό στοιχείο της αφήγησης.

Ο ίδιος ο συγγραφέας αποφαίνεται πως «πρόκειται κατά κύριο λόγο για κοινοτοπίες». Κάθε άλλο· είναι οι παρατηρήσεις ενός ανθρώπου με πνεύμα οξύ και ανήσυχη συνείδηση, που στη συνέχεια προείδε και συνέλαβε με προφητική ακρίβεια τις δυστοπίες του μέλλοντος – του δικού μας παρόντος.