Μουσταφά Κεμάλ

Καμιά πτυχή της ζωής του Κεμάλ Ατατούρκ δεν έμεινε ανεξερεύνητη. Καμιά απολύτως, πλην της περιόδου της Θεσσαλονίκης, της πόλης όπου αυτός γεννήθηκε και μεγάλωσε. Τα χρόνια της Θεσσαλονίκης δεν αγνοήθηκαν μόνο από τους Τούρκους αλλά κι από τους Έλληνες μελετητές. Το φοβιστικό υποσυνείδητο των λαών υπερισχύει σχεδόν πάντοτε ακόμα και των πλέον σοφών ιστορικών συμβιβασμών της πολιτικής. Έστω και αν αυτοί οι εκατέρωθεν συμβιβασμοί Ελλάδας-Τουρκίας φέρουν τη σφραγίδα ενός Βενιζέλου κι ενός Ατατούρκ.

Η Οθωμανική Θεσσαλονίκη υπήρξε μια πόλη φαινόμενο, δυναμικότερη σε δράσεις κι επιδράσεις απ’ ό,τι η Κωνσταντινούπολη. Ως εκ τούτου, αναδείχτηκε στην κυριολεξία η τροφός των μεταρρυθμιστικών οραμάτων του Κεμάλ. Η πόλη όπου κυριαρχούσαν οι πιο δημιουργικοί Εβραίοι και Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετάγγισε στον Κεμάλ το πνεύμα της επανάστασης και του εκσυγχρονισμού.

Το βιβλίο του Χρίστου Χριστοδούλου διερευνά την παράλληλη πορεία της Θεσσαλονίκης και του διαβόητου τέκνου της στα χρόνια της παρακμής της Σουλτανικής απολυταρχίας και θεοκρατίας και υπαινίσσεται την αντιστοιχία της περιόδου εκείνης με τα σημερινά τεκταινόμενα –και τα πρόσωπα– της τουρκικής πολιτικής σκηνής.